Wiele słyszy się o przepisach, które mają chronić interesy pożyczkobiorców, a ukrócać nieuczciwe praktyki ze strony pożyczkodawców. Czym jest ustawa antylichwiarska i jakie są jej najważniejsze zapisy? Czy zmiany w ustawie antylichwiarskiej zapewnią nam, jako pożyczkobiorcą, większe bezpieczeństwo?
Większa ochrona dla pożyczkobiorcy
Mówiąc o ustawie antylichwiarskiej odnosimy się do przepisów Ustawy o zmianie ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym oraz niektórych innych ustaw, które weszły w życie w 2016 roku. Ustawa ta doczekała się już propozycji zmiany i ta czeka nas jeszcze w tym roku, ale po kolei. Dotychczasowe sformułowania dość mocno ograniczyły samowolę na pozabankowym rynku pożyczkowym. Rząd od kilku lat realizuje politykę chroniącą pożyczkobiorców. Wobec tego przeciwdziała horrendalnym opłatom za usługi finansowe związane z pożyczaniem pieniędzy. Ustawa wprowadziła limity kosztów pozaodsetkowych, czyli ograniczenia co do wysokości prowizji, ubezpieczenia, obsługi domowej i opłaty przygotowawczej. Te nie mogą przekroczyć 25% kwoty pożyczki plus 30% całkowitej kwoty kredytu (w skali roku) i 100% wartości kredytu w przypadku pożyczek długoterminowych. Dłużnicy nie są narażeni na zatrważające sumy za wiadomości ponaglające do spłaty zobowiązania, gdyż te nie mogą przekraczać sześciokrotności stopy lombardowej NBP. Co więcej, wszystkie odsetki karne za opóźnienia nie mogą przekraczać dwukrotności ustawowych odsetek za opóźnienie.
Regulacje względem firm pożyczkowych
Ustawa antylichwiarska zawiera liczne zasady względem działalności instytucji pożyczkowych, nie tylko w aspekcie kosztów, ale także informowania konsumenta o kosztach i zasadach, na jakich udzielane są zobowiązania. Firma pożyczkowa jest obowiązana do przedstawienia całkowitej kwoty do zapłaty z uwzględnieniem RRSO. Dzięki przyjęciu zapisów ustawy antylichwiarskiej powstał Rejestr Instytucji Pożyczkowych z nadzorem ze strony Komisji Nadzoru Finansowego. Ponadto nie każda firma może działać jako firma udzielająca pożyczek. Może być nią firma:
- działająca jako spółka akcyjna lub spółka z o.o.,
- posiadająca minimalny kapitał zakładowy wysokości 200 tys. (pieniądze nie mogą pochodzić z kredytów, pożyczek, emisji obligacji),
- z członkami zarządy, rady nadzorczej niekaranymi za przestępstwa,
- wpisana do Rejestru Firm Pożyczkowych,
- po złożeniu stosownego oświadczenia.
Rozszerzenie ochrony, czyli planowane zmiany w ustawie antylichwiarskiej
Planowane są zmiany, które jeszcze bardziej zabezpieczą dłużnika. Po pierwsze, ma zostać ustalony maksymalny limit dodatkowych opłat za zakupy ratalne i chwilówki na 45% kwoty pożyczki w skali roku. Do tej pory było to 55%. Po drugie, zapisy ustawy mają trafić także w prywatnych pożyczkodawców. Dodatkowe opłaty za pożyczki udzielane na podstawie kodeksu cywilnego i umowy cywilno-prawnej będą sięgały najwyżej 25%. Po trzecie, zmiany obejmą także pożyczki zabezpieczone nieruchomością. Przewłaszczenie nieruchomości pod zabezpieczenie pożyczki zostanie zakazane, natomiast zabezpieczenie hipoteką nie będzie mogło przekraczać 145% kwoty pożyczki.1
1 Dane na podstawie: https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/prawo-i-podatki/ustawa-antylichwiarska-projekt-limitow-dot-pozyczek/hnj29s8
